krzyż

krzyż
1. Ktoś wygląda, jest jak z krzyża zdjęty «ktoś jest mizerny, wyczerpany, zmęczony, wygląda nieszczęśliwie»: (...) wyglądasz jak z krzyża zdjęta. – Jesteś kobietą i nie wiesz, że puder, szminka i róż dokonują cudów, a jeśli dodasz jakiś sensowny fatałaszek, to i ze stracha na wróble zrobisz Sofię Loren. W. M. Korczyńska, Wróć. Byłem jak zdjęty z krzyża. Najbliższa przyszłość, życie – wszystko straciło sens. A. Libera, Madame.
2. Leżeć krzyżem «leżeć twarzą do ziemi, z rozpostartymi ramionami»: Leżała (...) krzyżem w kościele, prosząc o zdrowie dla dziecka. Z. Kossak, Wina.
3. Parę, kilka itp. (osób, rzeczy) na krzyż «bardzo mało, kilka, parę (osób, rzeczy)»: Zadupie! Ula czekała na stacji. Jeden tor, kolejka co godzinę, żadnego sklepu, pięć domów na krzyż. K. Grochola, Nigdy.
Dźwigać krzyż zob. dźwigać.
Krzyż na drogę zob. droga 13.
Mieć z kimś, z czymś krzyż pański zob. pański.
Ziąb chodzi, przechodzi, przebiega komuś po krzyżu zob. ziąb.
Żołądek, brzuch komuś przyrósł, przyrasta do krzyża zob. przyrosnąć.

Słownik frazeologiczny . 2013.

Игры ⚽ Нужен реферат?

Look at other dictionaries:

  • krzyż — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż III, D. a; lm D. y || rzad. ów {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przedmiot w kształcie dwóch przecinających się linii prostych; symbol chrześcijaństwa : {{/stl 7}}{{stl 10}}Krzyż… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • Krzyz — (Swienty K., Mons sanctae crucis), Benedictinerabtei im Kreise Sandomir des russisch polnischen Gouvernements Radom, 1920 Fuß hoch auf dem Karpatenberg Lysa; Wallfahrtsort …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Krzyż —   [kʃiʃ], Stadt in Polen, Kreuz …   Universal-Lexikon

  • krzyż — m II, D. a; lm M. e, D. y ( ów) 1. «przedmiot w kształcie dwóch przecinających się linii prostych; godło chrześcijaństwa (jako narzędzie męki Jezusa)» Krzyż brzozowy, żelazny. Nagrobek z krzyżem. Przysięgać na krzyż. ∆ archit. Krzyż żebrowy «dwa… …   Słownik języka polskiego

  • Krzyż Wielkopolski — Krzyż Wielkopolski …   Deutsch Wikipedia

  • Krzyz Wielkopolski — Krzyż Wielkopolski …   Deutsch Wikipedia

  • Krzyż Partyzancki — (Polish for Partisan Cross ) was a Polish military decoration, awarded to World War II partisans (part of resistance movement fighting in the contryside). It was introduced by the Council of Ministers on October 26, 1945. It was awarded to… …   Wikipedia

  • krzyż grecki — {{/stl 13}}{{stl 7}} krzyż, który ma wszystkie ramiona tej samej długości : {{/stl 7}}{{stl 10}}Sobór Sofijski zbudowany na planie krzyża greckiego. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • krzyż łaciński — {{/stl 13}}{{stl 7}} krzyż, który ma trzy ramiona tej samej długości i jedno ramię dłuższe : {{/stl 7}}{{stl 10}}Kościół na planie krzyża łacińskiego. {{/stl 10}} …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

  • krzyż maltański — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} odmiana krzyża greckiego z rozszerzającymi się ku zewnątrz ramionami z trójkątnymi wcięciami na końcach; w kolorze czerwonym: symbol ratownictwa morskiego; w kolorze białym: znak… …   Langenscheidt Polski wyjaśnień

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”